“Ilkoll qalb waħda kienu jitolbu flimkien ma’ xi nisa u ma’ Marija, Omm Ġesù u ma’ ħutu.” (Atti 1:14). Fl-ewwel kapitlu tal-Atti tal-Appostli, it-tieni ktieb li tana Luqa, ktieb għażiż għalina, għax fl-aħħar kapitlu tiegħu, fil-kapitlu 28 tissemma Malta, u jissemmew il-Maltin flimkien ma’ Publiju. Fil-bidu ta’ dan il-ktieb, Luqa jiġbor l-esperjenza qawwija ta’ fraternità li kienu jgħixu l-appostli u d-dixxipli. U juża din l-espressjoni ‘lkoll qalb waħda’. Ta’ min nixtarru fuqha din il-frażi, din l-espressjoni: ‘li nkunu qalb waħda’. Hawn min jifhem iżjed minni hawnhekk, fuq il-qalb kemm hi importanti fil-ġisem. Din il-pompa li tiċċirkola d-demm, u li jekk tieqaf hi nieqfu aħna.

‘Qalb waħda’. Il-qalb fl-Iskrittura ma tfissirx biss is-sentimenti, imma wkoll ir-rieda. Meta Ġesù jitkellem dwar min hu, jgħidilna: “Jiena ta’ qalb ħelwa u umli” (Mt 11:29). B’dik l-espressjoni dwar il-qalb tiegħu, jiġbor l-identità tiegħu: “Tgħallmu minni, għaliex jien ta’ qalb ħelwa u umli” (Mt 11:29). Mill-qalb minfuda tiegħu minn fuq is-salib, joħorġu d-demm u l-ilma. ‘Ilkoll qalb waħda’, ‘imħabba waħda’. Il-fraternità mhix biss sentiment u rieda, imma wkoll deċiżjoni. Għaliex mhux faċli li inti tgħixha ta’ kuljum. Ikun hemm mumenti meta s-sentiment jiżvinta, meta r-rieda tidgħajjef; u aħna rridu nerġgħu nibdew.

“Kienu jitolbu flimkien” (Atti 1:14). Dan hu element essenzjali. Mhux biss li jkunu qalb waħda, imma li jkunu fi djalogu kontinwu bħala familja ma’ Alla. Jgħixu l-ispirtu tat-talba li jgħallimna Ġesù: “Missierna, li inti fis-smewwiet” (Mt 6:9). Ma għallimniex ngħidu – ‘Missieri’, imma ‘Missierna’. Allura għallimna nitolbu dejjem, anke jekk individwalment, bħala parti minn familja.

“Jitolbu flimkien ma’ xi nisa u ma’ Marija, Omm Ġesù u ma’ ħutu.” (Atti 1:14) It-tielet element hi l-preżenza ta’ Marija, omm Ġesù. Hi l-omm li tiġbor lil ulied madwar il-mejda; li tieħu ħsieb li minkejja d-dgħufija tagħhom, il-kuntrarji tal-ħajja u n-nuqqas ta’ qbil, jibqgħu qalb waħda u jibqgħu jitolbu flimkien. Nixtieq nafdakom lil Marija, f’jum il-festa tagħha, taħt it-titlu tal-Madonna tar-Rużarju.

San Luqa jirreferi għal Madonna b’isimha, u b’żewġ kelmiet oħra: Omm Ġesù. Nistgħu niftakru x’qal il-Mulej meta qalulu: “Ara, ommok u ħutek qegħdin barra jfittxu li jkellmuk” (Mt 12:47). Ġesù qalilhom: “Min hi ommi? U min huma ħuti?” (Mt 12:48) “Dawk kollha li jisimgħu l-kelma ta’ Alla u jagħmlu li jgħid Hu” (Lq 8:21). “Dak huwa ħija, u oħti u ommi” (Mt 12,50). Imma Hi, il-maternità tagħha, li hi maternità naturali, imma hi wkoll maternità fil-grazzja. Hi omm Ġesù, imma hi wkoll omm il-Knisja.

Kien hemm qrabatu. Il-qraba tiegħu, uħud minnhom segwew lill-Madonna anke fil-mument ta’ diffikultà. “Kien hemm wieqfa ħdejn is-salib ta’ Ġesù ommu, oħt ommu, Marija ta’ Kleofa, u Marija ta’ Magdala” (Ġw 19:25). Kien hemm xi ħadd mill-familja – oħt ommu. Hemm xi tradizzjonijiet li jgħidu, li wħud mill-ħdax kienu qraba ta’ Ġesù: eżempju Ġuda Taddew, imsemmi bħala wieħed mill-qraba ta’ Ġesù; Ġakbu wkoll imsemmi bħala wieħed mill-qraba ta’ Ġesù. Ma’ dawn il-qraba ta’ Ġesù li kellhom kuntatt ma’ Ġesù permezz ta’ Marija jew Ġużeppi, mhuwiex biss il-familja tiegħu. Il-familja tiegħu hi l-familja tad-dixxipli. Għax fuq is-salib, meta ried jagħżel, lil ommu ma afdahiex lil oħtha li kienet hemm. Ġesù minn fuq is-salib jafda lil ommu lil Ġwanni d-dixxiplu. Jgħid: “Hawn hu ibnek… Hawn hi ommok” (Ġw 19:27). B’dawn il-kelmiet Ġesù jistutwixxi familja ġdida: ta’ omm u iben; omm ġdida, iben ġdid. Għal mument fejn Ġesù jistutwixxi l-fraternità tiegħu. Qrabatu huma għeżież għalih: preżenti ħdejn is-salib u preżenti wkoll wara l-qawmien mill-imwiet. Imma huma issa parti minn familja ikbar, fejn ommu għandha maternità ġdida, il-maternità tal-omm tad-dixxipli. Id-dixxipli għandhom filjozza ġdida. Mhux biss hawn hi ommok, imma hawn hu ibnek.

Qalb waħda fit-talb flimkien fil-preżenza ta’ Marija. Nafdakom għal dawn it-tliet elementi li jsemmi San Luqa, bl-interċessjoni tal-qaddisin u b’mod speċjali ta’ omm Ġesù. 

✠ Charles Jude Scicluna
    Arċisqof ta’ Malta

Il-Qari tal-Quddiesa
Qari I: Atti 1:12-14
Salm: Lq 1:46-55
Evanġelju: Lq 1:26-38