• Fl-okkażjoni tal-Jum Dinji tar-Refuġjati (20 ta’ Ġunju, 2016), it-Taqsima Refuġjati tal-Kummissjoni Emigranti tħoss li għandha tipproponi għall-konsiderazzjoni tal-awtoritajiet konċernati u ta’ kulħadd għadd ta’ suġġerimenti dwar il-qagħda tar-refuġjati u persuni oħrajn f’kundizzjoni li tkun tixbah lil dik ta’ refuġjat u li jkunu jinsabu Malta:
    1. Peress li dawk li jingħataw status ta’ refuġjat għandhom id-dritt li joqogħdu Malta indefinittivament, il-Kummissjoni Għolja tal-Ġnus Magħquda għar-Refuġjati (UNHCR) mhix tilqa’ t-talbiet tagħhom għal resettlement. Dan biex ikunu jistgħu jiġu aġevolati dawk mogħtija  protezzjoni sussidjarja. F’dawn iċ-ċirkustanzi, hu suġġerit li l-persuni rikonoxxuti bħala refuġjati jingħataw l-opportunità li japplikaw għaċ-ċittadinanza Maltija wara ħames snin (preżentement jistgħu jagħmlu dan wara 10 snin) u li wliedhom imweldin Malta jingħataw l-istess ċittadinanza mal-missier u/jew l-omm. Dan bil-kundizzjoni li l-membri kollha tal-familja jkunu ta’ kondotta tajba u li l-istat tal-integrazzjoni tagħhom ikun tali li jippermetti lill-familja tgħix bid-dħul mix-xogħol tal-missier u/jew l-omm u li jkunu sabu post fejn jgħixu għalihom bħala familja.
    2. Ħafna minn dawk mogħtija protezzjoni sussidjarja ilhom mifrudin mill-membri tal-familja tagħhom – żwieġhom u ulied. Għalhekk huma jibqgħu ma jarawhomx għal numru ta’ snin, u ħadd ma jkun jaf kemm tista’ ttul din is-sitwazzjoni. Hu suġġerit li din il-qagħda tiġi indirizzata billi persuni bħal dawn jingħataw il-possibbiltà tar-riunifikazzjoni tal-familja jekk huma jkunu ilhom joqogħdu Malta ħames snin, ikunu ta’ kondotta tajba, ikunu ilhom jaħdmu xogħol bil-permess meħtieġ għal tliet snin konsekuttivi, u jiggarantixxu manteniment u akkomodazzjoni adekwata għall-membri tal-familja li jkunu jixtiequ jistiednu Malta.
    3. Dawk li jkollhom protezzjoni sussidjarja  u li jkunu ilhom jgħixu Malta aktar minn 10 snin ikunu jistgħu japplikaw għaċ-ċittadinanza jekk ikunu ta’ kondotta tajba, ikunu ilhom jaħdmu xogħol bil-permess meħtieġ għal ħames snin konsekuttivi, u jkunu jgħixu għal rashom f’akkomodazzjoni privata.
    4. Tiġi eżaminata mill-ġdid il-qagħda ta’ dawk li ma jkunux kisbu protezzjoni internazzjonali iżda xorta waħda jibqgħu Malta għal snin sħaħ, biex ikun assigurat li huma jkun jista’ jkollhom għajxien xieraq u dinjituż.
    5. L-immigranti kollha li jkunu jaħdmu bil-permess meħtieġ għax-xogħol u jkunu jħallsu l-kontribuzzjoni tas-Sigurtà Nazzjonali jibdew igawdu l-istess drittijiet u benefiċċji li jkunu jgawdu l-ħaddiema Maltin fl-istess sitwazzjoni tagħhom. F’każ li immigrant li jkun qed jaħdem bil-permess meħtieġ ikollu aċċident fuq ix-xogħol, dan għandu jgawdi l-istess drittijiet li jgawdi ħaddiem Malti. Il-migranti b’xi diżabilità li jkollhom xi forma ta’ protezzjoni internazzjonali għandhom igawdu l-istess trattament li jgawdu Maltin f’kundizzjoni simili għal tagħhom.
    6. Hu mitlub li tinstab soluzzjoni għall-ħruġ ta’ dokument tal-ivvjaġġar – skont kundizzjonijiet speċifiċi – biex dawk li ma jkollhomx protezzjoni temporanja u jkunu miżżewġin ma’ ċittadini ta’ nazzjonalità mhux Maltija jkunu jistgħu jivvjaġġaw biex jingħaqdu ma’ żwieġhom f’arthom.
    7. Dawk li ma jkollhom ebda forma ta’ protezzjoni s’issa huma mċaħħdin milli japplikaw biex jiżżewġu jekk ikunu f’diffikultà li jġibu ċertifikat tat-twelid minn pajjiżhom – ukoll jekk ikunu ġenituri ta’ ulied li jkunu ġabuhom magħhom jew welldu hawn Malta. Hu propost li, dwar każi bħal dawn, l-Uffiċċju taż-Żwiġijiet jadotta l-istess proċedura bħal fil-każ ta’ dawk li jkollhom protezzjoni umanitarja temporanja.
    8. Konsidrat li dawk li jkollhom status ta’ refuġjat huma intitolati japplikaw għar-riunifikazzjoni tal-familja, hu propost li huma jiġu mgħejjunin jagħmlu dan possibbilment fi żmien tlliet xhur. Dan bil-kundizzjoni li juru li jkunu ta’ kondotta tajba, ikunu jaħdmu xogħol bil-permess meħtieġ, u jiggarantixxu manteniment u akkomodazzjoni adekwata għall-membri tal-familja li jkunu jixtiequ jistiednu Malta. Għandha wkoll tinstab soluzzjoni biex tfal ta’ missier jew omm li jkollhom status ta’ refuġjat igawdu dan l-istatus huma wkoll, ukoll jekk ikun biss wieħed mill-ġenituri li jkollu dan l-istatus.
    9. Fost il-migranti li jfittxu kenn f’Malta jkun hemm uħud li jiżżewġu bejniethom u/jew iwelldu trabi fid-deżert jew f’art fejn ikunu għexu bil-moħbi, bil-konsegwenza li ż-żwieġ u/jew it-twelidijiet tagħhom ma jkunux setgħu jirreġistrawhom f’art oħra. Hu propost li persuni f’każi bħal dawn jingħataw il-possibbiltà, bil-kundizzjoni ta’ dikjarazzjoni ġuramentata, li huma jikkonvalidaw iż-żwieġ tagħhom u/jew jirreġistraw it-twelid ta’ uliedhom.
    10. Ikun hemm każi ta’ trabi li jitwieldu waqt vjaġġi fuq il-baħar b’mod li t-trabi ma jkunux jistgħu jiġu reġistrati fl-art taċ-ċittadinanza tal-omm jew x’imkien ieħor. Hu propost li jsir it-tibdil meħtieġ, fil-liġijiet Maltin, biex trabi li jaslu Malta f’ċirkustanzi simili u li jkunu mingħajr soluzzjoni li jiġu reġistrati x’imkien ieħor, ikunu jistgħu jiġu reġistrati fl-Istat Malti skont proċeduri u kundizzjonijiet speċifiċi.
     
    Maħruġa mill-Kummissjoni Emigranti