Sette Giugno: Summary of the Archbishop’s homily

Archbishop Charles J. Scicluna led a concelebration in remembrance of the four victims of Sette Giugno uprisings at the Chapel of the Addolorata Cemetery, Paola. Also present were the Bishop of Gozo Mario Grech and Archbishop Emeritus Paul Cremona OP.

In his homily, the Archbishop recalled the suffering and the tragedy of our ancestors a hundred years ago in the Sette Giugno riots and emphasized that “today we are not celebrating but rather it is our duty to remember; for it is our duty not to forget even because certain conditions that led to the events in Valletta on the 7th and 8th June 1919, can be repeated today.” He underlined that a century ago the Maltese were faced with the problems of the cost of living, of rents and hunger and the wide gulf that existed between the Maltese who had plenty and the many who had little. He went on to say that if in those days we blamed the British Empire, “we have no one to blame today but ourselves if we are faced once more with social unrest.”

The Archbishop also spoke about the constitutional progress of Malta and said that if we do not respect the dignity and the rights of every human being, the Constitution is reduced to smoke and mirrors. Casting his thoughts to the death of the four workers a hundred years ago, Mgr Scicluna questioned why the poor always pay the highest price. “Our promise must be a solemn commitment for truth, social justice, and solidarity.” Referring to the murder of Lassana Cisse in Hal-Far, the Archbishop appealed to the Maltese “not to create victims of injustice because of the hatred that exists between us.”

L-omelija tal-Arċisqof Charles J. Scicluna

Il-Knisja taċ-Ċimiterju tal-Addolorata, Raħal Ġdid
7 ta’ Ġunju 2019

Jiena u naqra l-aħħar riċerka li saret fuq dan il-jum li qegħdin nikkommemoraw illum li ġara mitt sena ilu, irrealizzajt li tħares fejn tħares lejn il-ġrajja tas-Sette Giugno, tifhem li hija traġedja totali.

Id-dover tal-Maltin

Aħna llum m’għandniex għalfejn nifirħu imma għandna d-dover nikkommemoraw; għandna d-dover li ma ninsewx anke għaliex ċertu kundizzjonijiet li wasslu għal dak li ġara fil-Belt fis-7 u fit-8 ta’ Ġunju 1919, jistgħu jerġgħu jirrepetu lilhom infushom. Ilum mhu se jkollna lil ħadd f’min inwaħħlu. Mitt sena ilu kienet faċli għalina l-Maltin li nwaħħlu kollox fuq l-Ingliżi u fuq l-imperu. Illum, mitt sena, b’rajna f’idejna, b’awtonomija u sovranità kif jistħoqqilna fl-istituzzjonijiet tagħna,  ir-responsabbiltà taqa’ totalment fuqna u fuq spallejna. Jekk mitt sena ilu stajna nqattgħu l-bandiera Ingliża, bandiera li aħna ma nirrikonoxxux lilna nfusna fiha, illum meta nħarsu lejn il-bandiera Maltija, nifhmu r-responsabbiltà ta’ kull wieħed u waħda minna biex ikollna soċjetà ġusta.  

Aħna llum m’għandniex għalfejn nifirħu imma għandna d-dover nikkommemoraw; għandna d-dover li ma ninsewx

Fl-Evanġelju skont San Ġwann li għadna kemm qrajna, Ġesù juża t-tema tal-ħobż. Jinsisti dwar min, u ġustament, jitħabat għall-ħobż ta’ din id-dinja, imma jippreżenta lilu nnifsu wkoll bħala l-ħobż tal-ħajja. Is-sinjur tagħna Ġesù Kristu, elfejn sena ilu kien jifhem l-importanza ta’ dan l-element tradizzjonali anke għalina l-Maltin; element li dejjem kien parti mill-kultura tagħna u li l-Maltin dejjem kienu jgħożżu bħala l-miżura tal-benesseri tagħhom.

Mitt sena ilu l-Maltin bil-ġuħ ma ħabtux għall-istituzzjonijiet tal-imperu imma għall-Maltin li huma kienu jissusspettaw li saru sinjuri fuq ġild il-poplu. Fil-fatt, apparti l-Union Club, il-proprjetà li tkissret kienet tal-Maltin. Kienu dawk li kellhom il-magni tat-dqiq li saru sinjuri minn fuq ġild il-poplu. Din il-kompliċità tagħna l-Maltin stess fit-traġedja tas-Sette Giugno ma nistgħux ninsewha għaliex jista’ jkun li aħna nirrepetu t-traġedja ta’ soċjetà li fiha hemm distinzjoni qawwija wisq bejn min għandu ħafna u li ġeneralment ikun ftit, u l-ħafna li għandhom ftit.

Impenn biex l-istorja ma tirrepetix ruħha

Mitt sena ilu wkoll kien hemm il-problema tal-għoli tal-ħajja, kien hemm il-problema tal-għoli tal-kirja, u kien hemm il-problema tal-ġuħ f’ċerti oqsma tas-soċjetà. Illum m’għandna lil ħadd f’min inwaħħlu ħlief fina nfusna jekk terġa’ tiġi s-sitwazzjoni ta’ tensjoni soċjali. Allura, anke b’tifkira solenni ta’ dawn l-erba’ rġiel żgħażagħ li mietu traġikament, tlieta fis-Sette Giugno u Karmnu Abela ferut graviment fit-8 ta’ Ġunju u miet ġranet wara, jekk illum aħna rridu tassew infakkru l-memorja tagħhom irridu nimpenjaw ruħna għal soċjetà iżjed ġusta.

Illum m’għandna lil ħadd f’min inwaħħlu ħlief fina nfusna jekk terġa’ tiġi s-sitwazzjoni ta’ tensjoni soċjali.

Jiena nħoss li d-deċiżjoni imperjali li diġà tagħtina l-Kostituzzjoni setgħet ġiet, biex ngħidu hekk mgħaġġla f’dak li ġara. Imma llum, iżjed milli niftakru fil-progress kostituzzjonali ta’ pajjiżna, irridu niftakru li l-Kostituzzjoni hija biċċa karta. Jekk ma jkunx hemm volontà politika li nħarsuha u nwettquha, il-Kostituzzjoni ssir sempliċement sħab u thewdin fil-vojt jekk aħna ma nimxux fuq l-ispirtu tagħha ta’ rispett lejn id-dinjità ta’ kull bniedem, ir-rispett lejn id-drittijiet fundamentali ta’ kull bniedem u fuq kollox ir-responsabbiltà ta’ kull min qiegħed fil-gvern.      

Aħna llum infakkru li dawn l-erba’ żgħażagħ li meta taqra l-istorja tagħhom ma tistax ma tingħasarx qalbek. Nieħdu b’eżempju l-każ traġiku tal-Għawdxi Ġużeppi Bajada li kellu jsiefer fit-8 ta’ Ġunju u kien Malta għax kien lest biex isalpa lura l-Kanada. Ġużeppi kien diġà jgħix il-Kanada u ġie Malta għax missieru miet ta’ 60 sena. Ommu kienet ilha mejta u b’kollox kienu seba’ aħwa. Missieru ħa ħsieb sitt itfal imma miet f’qasir il-għomor u Ġużeppi reġa’ ġie mill-Kanada u mbagħad iddeċieda li jirritorna. Kellu kollox lest biex isalpa fit-8 ta’ Ġunju. Ġużeppi huwa wieħed minn dawk il-Maltin li fittxew ħajja aħjar f’pajjiż ieħor matul is-seklu 20 bħalma għamlu ħafna mill-qraba tagħna, u kultant il-ġenituri tagħna stess, li għamlu esperjenza ta’ emigrazzjoni, u mbagħad reġgħu rritornaw lejn pajjiżna. It-traġedja ta’ dan ir-raġel li kien fi Strada Forni hi li beda jxejjer biex in-nies jikkalmaw u sparawlu! 

Hemm ukoll it-traġedja ta’ Karmnu Abela li kien qed ifittex lil ibnu li fit-8 ta’ Ġunju ħaseb u kien qiegħed jinkwieta li huwa parti mill-ġgajta li kissret d-dar ta’ Francia. U għaliex irreżista l-arrest, Karmnu jaqla’ daqqa ta’ bajunetta li mbagħad bagħtitu għand Alla fl-14 ta Ġunju. Meta tara ċ-ċirkustanzi tal-mewt ta’ dawn ħutna l-Maltin, qalbek tingħasar bit-traġedja totali ta’ dan l-avveniment li aħna qegħdin nikkommemoraw.

Kien hemm kompliċità tas-soċjeta kollha, inkluż tal-kleru; kien hemm kleru li qagħad iħares imma kien hemm kleru wkoll li kkalma n-nies. B’mod speċjali nixtieq insemmi lil Mons. De Piro u lil Mons. Dandria li kienu mal-poplu u ma kinux gallerija. Kien hemm politiċi li qagħdu gallarija u kien hemm politiċi li kienu mal-poplu. Għaliex meta f’ħin minnhom dawk tal-Assemblea Nazzjonali raw li tbattlet, kulħadd mar id-dar, barra dawk il-ftit li qagħdu mal-poplu.

Impenn għall-verità, il-ġustizzja soċjali u s-solidarjetà

Meta nħarsu sew lejn dak li ġara, il-pulizija—li wkoll kellhom l-ilmenti tagħhom, kienu ilhom ħafna ma jieħdu ż-żieda u huma wkoll kienu qed ibatu l-ġuħ—f’ċerti mumenti qagħdu jħarsu imma ma kellhomx lanqas lembubi biex jiddefendu lilhom infushom. Meta tara l-fatti li aħna qed nikkomemnoraw u meta tara l-kompliċità tal-livelli kollha tas-soċjetà, jiena nistaqsi lill-kuxjenza ta’ Malta llum: għaliex erba’ ħaddiema biss kienu vittmi? Din trid tkun ukoll mistoqsija għalina li rridu nkomplu nagħmlu. Għaliex il-fqir u ċ-ċkejken irid dejjem iħallas l-ogħla prezz? Għalhekk, il-kelma tagħna trid tkun impenn solenni għall-verità, għall-ġustizzja soċjali u għas-solidarjetà.

Għaliex il-fqir u ċ-ċkejken irid dejjem iħallas l-ogħla prezz?

Aħna wkoll għandna nikkomemoraw il-fatt li sfortunatament aħna sirna l-aggressuri. X’se ngħidu lill-familja ta’ Cisse li kien fostna jfittex ħajja aħjar u qtilnih ftit tax-xhur ilu?  Issa aħna sirna l-aggressuri? Aħna u nfakkru l-vittmi tagħna nitolbu li ma nkunux aħna li noħolqu vittmi bl-inġustizzja u bl-odju ta’ bejnietna. Dan għandu jkun l-impenn solenni tas-Sette Giugno fis-sena ċentinarja.

✠ Charles J. Scicluna
     Arċisqof ta’ Malta      

Ritratti: knisja.mt/ritratti

Aktar ritratti >>